Regionální produkty Českého ráje

Vokšice i ród Schlików

Wieś Vokšice w XVI wieku stopniowo zmieniła się w dwór gospodarczy należący do rodu Schlików. Ten jest znany od XIV wieku a jego członkowie byli przeważnie wybitnymi postaciami. Pierwszy znany członek rodu – Kašpar Schlik – był najwyższym kanclerzem króla Zygmunta, Jáchym Schlik był hetmanem niemieckich lenn Korony Czeskiej. Ród Schlików jednak często stał w opozycji przeciwko władcy. Jeroným Schlik wystąpił przeciwko królowi Ferdynandowi I. i został uwięziony. Najbardziej znaną osobą z rodu Schlików jest Jáchym Ondřej Schlik, który jako wódz powstania stanów czeskich przeciwko Habsburgom został stracony w 1621 roku na Rynku Staromiejskim w Pradze.

Na majątkach na południe od Jičína był pierwszym z tego rodu Jindřich Schlik, który wybrał karierę wojskową. Jego syn František Arnošt znalazł miejsce na dworze, był nawet najwyższym zarządcą ziemskim. Był dobrym gospodarzem i znacznie rozszerzył swoje tutejsze dobra. Kontynuatorem jego dzieła stał się syn František Josef, urodzony w 1656 roku. Również on piastował kolejno szereg funkcji publicznych. František Josef Schlik był nie tylko dobrym gospodarzem, ale aktywnym budowniczym, który na swoich majątkach realizował budowę kaplic, kościołów i pałaców, z wyczuciem wkomponowanych do krajobrazu i tworzących barokową kompozycję krajobrazową, dziś znaną jako Ogród Mariacki. Na jego majątkach działali architekci J. B. Mathey, P. Spannbrucker czy też G. Gilmetti. František Josef hrabia Schlik dożył wieku 84 lat.

W połowie XIX wieku Schlikowie zarządzali majątkiem Kopidlno, Staré Hrady, Veliš i Vokšice. Uprawę ziemiopłodów uzupełniało pasterstwo i gospodarka stawowa – mieli 8 077 poddanych. František Josef zlecił wysadzenie na zboczach i w alejach drzew owocowych, których sadzonki przywożono z terenów górskich, aby zakorzeniły na nieurodzajnej glebie i rodziły, budował leśniczówki oraz wybudował dwie cegielnie. W miejscowości Kopidlno wyrósł nowy spichlerz a w miejscowości Jičíněves oprócz spichlerza również szklarnia w parku pałacowym.

Tu, przy pałacu w miejscowości Vokšice, wybudowano w latach 1815–1835 nowe zaplecze dla wielkiego dworu gospodarczego. Na powierzchni dużego prostokąta powstały klasycystyczne zabudowania gospodarcze, dwa domy urzędników, dom dla czeladzi, stodoły, stajnie, owczarnia, browar, oraz ogród warzywny. Do tego należały też dwa potężne trzypiętrowe spichlerze – młodszy spichlerz z 1831 roku i starszy, barokowy z 1700 roku, według projektu J. B. Matheya, których częścią jest też sala terrena na fasadzie zwróconej w stronę pałacu. Pałac jest trzyskrzydłowy, jednopiętrowy i wraz z parkiem i dworem gospodarczym był ogrodzony murem z barokowymi sklepionymi bramami. Cały ten areał później przypadł państwowemu gospodarstwu rolnemu, którego gospodarowanie wpłynęło znacznie negatywnie na jego stan.

Po 1989 roku pałac zwrócono rodzinie Schlików.